۱: معرفی مؤسسه :

مؤسسه "مؤمنین بدون مرز"  مرکزی مطالعاتی و پژوهشی در شهر رباط پایتخت کشور مراکش است که به عنوان محفلی برای حضور محققان و فعالان حوزه اندیشه و فرهنگ شناخته می شود . این مؤسسه علاوه بر مقر اصلی خود در مراکش از شعب و دفاتر متعدد دیگر  در سایرکشورهای عربی از جمله تونس ،  مراکش،  مصر،  اردن،  لبنان، الجزائر و ... برخوردار است .

۲: اعضای هیأت علمی این مؤسسه:

۱	محمد العانی مدیر جدید مؤسسه:  العانی از پژوهشگران حوزه مطالعات اسلامی و از فعالان فرهنگ و اندیشه به شمار می آید. وی در سال ۱۹۹۲ با مدرک دیپلم پروتز دندان از دانشگاه دمشق فارغ التحصیل شد . او سپس در رشته علوم اجتماعی در مقطع لیسانس به تحصیل پرداخت و مدارک آموزشی متعددی را در رشته های مدیریت و رسانه کسب کرد . العانی تا سال ۲۰۰۸ در مراکز پزشکی کشور عربستان به عنوان مدیر به فعالیت اشتغال داشت . مقالات و پژوهش های متعددی همچون "پیرامون ماهیت قرآن" ، " اسطوره نقطه های کتب مقدس " و "پیامبر  و جعلیات منسوب به او " از او منتشر گردیده است. او در همایش ها و برنامه های گوناگونی که در حوزه اندیشه و فرهنگ بوده  مشارکت داشته است . العانی همچنین تا سال ۲۰۱۱ در مؤسسه پژوهش های اندیشه معاصر به عنوان محقق و پژوهشگر به فعالیت پرداخته و پس از آن مؤسسه مطالعاتی و پژوهشی مؤمنین بدون مرز  را تأسیس می کند . او صاحب مقالات و تحقیقات فراوانی در زمینه فکر و اندیشه می باشد .	سوریه
۲	عبد الله السید ولد اباه: دارای مدک دکترای فلسفه معاصر از دانشگاه تونس در سال ۱۹۹۲ و مشاور  آکادمیک مؤسسه. او استاد مطالعات اجتماعی و فلسفی در دانشگاه نواکشوط موریتانی است .  السید به عنوان استاد میهمان در دانشگاه های کشورهای عربی و غیر عربی حضور داشته و به تدریس فلسفه معاصر  و  فلسفه اخلاق و سیاست و دین و فلسفه قانون و علوم کلام و فلسفه اسلامی و فلسفه ارتباطات و رسانه پرداخته است. هماهنگ کننده برنامه های فرهنگی عربی - اسلامی و گفتگوی تمدن ها ( الکسو از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۲ ) و همچنین مشاور شورای عالی ارتباطات در سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ و کارشناس توسعه انسانی سازمان ملل و دبیر کل انجمن مطالعات فلسفی موریتانی بخشی از مسئولیت های دکتر عبدالله السید است. دکتر السید ولد اباه آثار علمی متعددی در حوزه فلسفه معاصر و مسأله تحول دمکراسی به رشته نگارش در آورده که عناوین برخی از آن ها بدین شرح است : - پرچمداران اندیشه عربی : آشنایی با اندیشه عربی معاصر - دین و  هویت : تعامل و ضد تعامل و  مشکلات قدرت - روند و سرنوشت انقلاب های معاصر عربی - تاریخ و حقیقت از منظر میشل فوکو - موانع پیشرفت دمکراسی در کشورهای عربی؛ جهان پس از  ۱۱ سپتامبر  و  آینده اسرائیل - انقلاب های عربی معاصر - روند و  سرنوشت دین ، دولت و اخلاق از  منظر  فلسفه - گرفتاری های رفاه (  ترجمه از  زبان فرانسه ) - اسلام و جامعه باز (  ترجمه از  زبان فرانسه )	موریتانی
۳	نادر الحمامی: مدیر شعبه مؤسسه مؤمنین بدون مرز  در کشور  تونس . وی مسئولیت نظارت بر پژوهش های مورد تأیید مؤسسه در کشور تونس و همچنین برگزاری سمینارهای علمی و  همکاری های پژوهشی با مراکز مطالعاتی و  بخش های تحقیقی دانشگاه های تونس را برعهده دارد . او در حال حاضر استاد مرکز عالی زبان های تونس است . الحمامی در کارنامه خود سابقه  استادی در دانشکده ادبیات و  علوم انسانی دانشگاه صفاقس را دارد و  از این دانشکده بازنشسته شده است. الحمامی دکترای زبان و ادبیات عرب را از  دانشکده ادبیات و هنر و علوم انسانی دانشگاه منوبه دریافت کرده. عنوان پایان نامه دکتری او " چهره صحابه در کتب حدیث " است . وی همچنین مدرک مطالعات عالی زبان و ادبیات عرب گرایش تمدن را از دانشکده ادبیات منوبه در  سال ۲۰۰۲ دریافت کرده است. موضوع رساله او " گناهان کبیره در دو کتاب صحیح بخاری و مسلم" با راهنمایی استاد عبدالمجید الشرفی بوده است . "طبری و عناد وی با اهل تسنن" و "اسلام فقها" از جمله تألیفات اوست. او همچنین دارای مقالات تحقیقی و  پژوهش های علمی متعددی است که عنوان برخی از  آن ها بدین شرح می باشد :  - منابع ابن خلدون در نظریه پردازی پیرامون تصوف اهل تسنن . - روش شناسی تاریخی ظهور اسلام - نمادهای شر در تاریخ نگاری اسلامی - شخصیت حجّاج بن یوسف ثقفی - پیدایش مرجعیت سلفی - تفسیر و رفع تعارض احادیث و روایات منسوب به پیامبر (ص) . - حسین در  پندار شیعیان - الگو برداری از سیره پیامبر (ص) - فال نیک و بد در آثار مکتوب و مناسبات روزمره .	تونس
۴	محمد محجوب: نویسنده و اندیشمند تونسی و مشاور دانشگاهی مؤسسه . او استاد دوره آموزش عالی با تخصص هرمنوتیک و تاریخ فلسفه در دانشگاه تونس است . محجوب از دهه هشتاد تحقیقات خود در حوزه مسائل تاریخ فلسفه و  به ویژه فلسفه یونان و آلمان را آغاز کرده. از  او کتب و مقالات متعددی در تاریخ فلسفه یونان و آلمان و تمدن عربی منتشر گردیده. از  دیگر فعالیت های محجوب کار در حوزه ترجمه آثار فلسفی است . او هم اکنون به عنوان رئیس آکادمی فلسفه تونس مشغول به فعالیت می باشد .	تونس
۵	عبد المجید الشرفی: از  همکاران بنیانگذار مؤسسه مؤمنین بدون مرز به شمار می آید . او در سال ۱۹۶۳ در رشته زبان و ادبیات عرب مقطع کارشناسی به تحصیل پرداخته و در  کنکور  استادی سال  ۱۹۶۹ در  پاریس فرانسه رتبه اول را کسب کرد . الشرفی از رساله دکترای ادبیات خود در سال ۱۹۸۲ در دانشگاه تونس با موفقیت دفاع کرد . او  مسئولیت های دانشگاهی متعددی از جمله ریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تونس را در  سال های (۱۹۸۳-۱۹۸۶) برعهده داشته است. الشرفی مسئولیت برخی هیأت گزینشی و نظارتی همانند ریاست کمیته اصلاح برنامه های عربی وزارت آموزش و پرورش را در  سال های (۱۹۸۷-۱۹۸۸) عهده دار بوده  است . عبد المجید الشرفی همچنین در  هیأت های علمی متعددی مشارکت داشته که از  جمله آن ها می توان به عضویت در شورای مشورتی مرکز پژوهش های اسلامی قیروان (۱۹۹۲) ، هیأت مدیره سازمان ایسسکو (رباط) (۱۹۹۲-۱۹۹۳) ، شورای علمی آکادمی علوم مراکش در طرابلس (۱۹۹۳) ، هیأت علمی اندیشکده حقوق بشر عربی (۱۹۹۴) ، هیأت علمی بنیاد اندیشه مدرن عربی (ژنو ۲۰۰۳-۲۰۰۶) اشاره کرد.  عضویت در  هیأت تحریریه و یا شورای مشورتی مجلات ایبلا (تونس)، اسلام - مسیحیت (روم) ، پژوهش های مراکشی ( مراکش ) و ادبیات قیروان (قیروان) نیز بخشی دیگر از فعالیت های الشرفی به شمار  می آید. او مسئولیت انتشار نشریه "معالم الحداثه" از انتشارات دار الجنوب (تونس) و  نظارت بر انتشار مجله "الاسلام" را نیز برعهده داشته است . الشرفی مسئولیت کرسی ادیان تطبیقی سازمان یونسکو در دانشگاه منوبه را در  سال های (۱۹۹۹-۲۰۰۳) عهده دار بوده . او استاد راهنمای پایان نامه های زیادی در دانشگاه التونسیه بوده و در همایش ها و سمینارهای بین المللی و داخلی متعددی شرکت کرده است . عبد المجید الشرفی  در حال حاضر رئیس "مرکز مطالعات علمی و آکادمیک بیت الحکمه " می باشد .	تونس
۶	بسام الجمل: مسئول بخش پژوهش های دینی مؤسسه . او استاد مطالعات دینی و مذهبی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه صفاقس تونس است . الجمل سابقه استادی در مرکز زبان های زنده بورقیبه را داشته و پیشتر  به مدت سه سال به عنوان مدیر گروه زبان عربی دانشگاه به فعالیت مشغول بوده. او در سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ مسئولیت بخش پژوهش های کارگروه تمدن  گروه عربی را برعهده داشته . بسام الجمل همچنین عضو گروه ترجمه مطالعات فکری و تمدنی تونس وابسته به مرکز ملی ترجمه است . از  او کتاب های متعددی منتشر گردیده است : - اسباب نزول، اسلام سنی - نمادهای مذهبی   - تحقیقی در معنا، کارکرد و  رویکرد ها. - شب قدر  در  ذهن و خیال مسلمانان - نظری به مقالات اسلام گرایان با موضوع اعمال عبادی تا قرن ۶ هجری  / ۱۲ میلادی. بسام الجمل تحقیقات و مطالعات زیادی در  حوزه پژوهش های دینی داشته که از جمله آن ها می توان به این موارد اشاره کرد :  - ایرادات اخباری النَظَّام ( ابراهیم بن سیار ) و راویان آن ها . - رویکرد انسانی به سیره نبوی . -  مهم ترین منابع شفاهی و مکتوب تفسیر طبری – نماد دست راست در تصورات اسلامی . - پویایی عقاید دینی : رویکرد علمی به جامعه شناختی دین	تونس
۷	انس الطریقی: معاون رئیس بخش پژوهش های دینی مؤسسه .  او در حال حاضر استادیار دانشگاه قیروان و از اساتید رشته تمدن در دانشکده ادبیات و علوم انسانی این دانشگاه می باشد . الطریقی در دوره کارشناسی ارشد در رشته زبان و ادبیات عرب به تحصیل پرداخته و عنوان رساله وی " مخالفان و موافقان سکولاریسم : دو الگوی محمّد البهی و فؤاد زکریا" بوده که در سال ۲۰۰۵ آن را دفاع کرده است . "دولت دینی در اندیشه معاصر عربی" عنوان رساله دکترای الطریقی در  رشته زبان و ادبیات عرب بوده که در سال ۲۰۱۱ در دانشکده ادبیات دانشگاه صفاقس آن را با موفقیت دفاع کرده. او عضو گروه ادیان و تمدن های دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه صفاقس است و به موضوعات حوزه دین ، سیاست ، مدرنیته در اندیشه اسلامی و مطالعات اسلامی گرایش دارد . انس الطریقی مقالات و پژوهش های متعددی را در مجلات مختلف منتشر کرده است .	تونس
۸	عمر الذیب : مسئول کانال یوتیوب مؤسسه مؤمنین بدون مرز. او مدرک عالی زبان فرانسه با گرایش ادبیات مدرن را از اندیشکده علوم انسانی تونس دارد. الذیب همچنین دارای مدرک دیپلم موسیقی از آکادمی موسیقی الرشیدی تونس بوده و در حال حاضر مدرس زبان فرانسوی دوره های فناوری مراکز النداء متعلق به شرکت Forma sciences است . او  همکاری های متعددی در زمینه مونتاژ و تصویر برداری انجام داده که همکاری با شرکت Propaganda Prod تونس  از جمله آن ها به شمار می آید . او به عنوان تصویر بردار و تدوین گر در شرکت های تولیدات تصویری Imagine Prod و Image inter در کشور  تونس به فعالیت مشغول بوده است .	تونس
۹	اروی العقربی: مسئول سایت مؤسسه در تونس . او  مسئولیت هماهنگی میان مؤسسه مؤمنین بدون مرز  و  انجمن فرهنگ و ارتباطات تونس را برعهده دارد. العقربی دانش آموخته رشته  اقتصاد و مدیریت در مقطع کارشناسی بوده و فوق دیپلم رسانه کاربردی را از  مؤسسه مدیریت (ISG) تونس و  فوق دیپلم سیستم ها و رسانه های صنعتی را از مرکز  آموزش ارتباطات (CSFT) تونس دریافت کرده است . او به عنوان معاون اداری شرکت باب المدینه تونس و شرکت بیمه MAAC (شرکت مشاوره و پشتیبانی مغرب عربی) و مشاور  کسب و کار در شرکت فرانسوی Téléperformance و معاون اداری مرکز پژوهش های فلسفی تونس مشغول به کار  بوده است .	تونس
۱۰	فیصل شلوف: معاون بخش ارتباطات اجتماعی مؤسسه در کشور  تونس و عضو هیأت نظارت بر برنامه گزارش شرایط مذهبی در تونس. شلوق از محققان و علاقمندان مباحث سیاسی است . او در  مرکز عالی زبان های تونس و دانشگاه قرطاج به تدریس مشغول بوده و در حال تدوین پایان نامه دکترای خود با موضوع ''مباحث سیاسی در تألیفات فقه اهل تسنن" می باشد . فیصل شلوف مدرک زبان و ادبیات عربی با گرایش تمدن نوین و مدرک زبان و ادبیات عرب را از  دانشکده ادبیات و  هنر و زبان شناسی دانشگاه منوبه دریافت کرده است .	تونس
۱۱	الطیب بوعزه: مسئولیت نظارت علمی بر تحقیقات بخش مطالعات فلسفی و علوم اجتماعی مؤسسه را برعهده دارد . وی در حال حاضر استاد مرکز  آموزش و پرورش منطقه طنجه (مراکش) است . بوعزه مدرک دکترای خود را در سال ۲۰۰۲ در رشته فلسفه از دانشکده ادبیات دانشگاه محمد پنجم در رباط دریافت کرده . او  تحصیلات خود در مقطع کارشناسی ارشد را در  رشته جامعه شناسی از دانشگاه محمد الخامس در ۱۹۹۲ به اتمام رسانده . الطیب بوعزه  دانش آموخته جامعه شناسی دانشگاه محمد بن عبد الله در سال ۱۹۹۰ از دانشگاه فاس است . برخی از  کتب تألیفی بوعزه شامل این عناوین می باشد : - چالش فرهنگ - چیستی روایت - دیدگاه هایی پیرامون هنر - نقد لیبرالیسم - دوره نقد اندیشه فلسفی جلد اول ؛ مفهوم فسلفه و  چرایی پیدایش . - دوره نقد اندیشه فلسفی جلد دوم ؛ فلسفه پیش از سقراط . - نگاهی به اندیشه اسلامی معاصر. از وی همچنین نزدیک به سیصد مقاله و پژوهش در مجلات و روزنامه های مختلف منتشر گردیده است .	مراکش
۱۲	احمد صابر: مسئول هماهنگی پژوهش های مؤسسه در مراکش و مسئول برگزار کننده همایش های علمی و  توافق نامه های تحقیقاتی با مراکز  پژوهشی و تحقیقاتی های دانشگاه های مراکش . او در سمینارهای داخلی و خارجی متعددی با موضوعات مدرنیته در اندیشه اسلامی شرکت کرده است . از احمد صابر مقالات و پژوهش های متعددی در حوزه اندیشه و معرفت در مجلات و فصلنامه های علمی پژوهشی به چاپ رسیده است . کتاب " روش تصدیق و  تحکم در قرآن کریم با استناد به(سوره بقره)" از او در سال ۲۰۱۷ توسط مرکز انتشارات مؤسسه مؤمنین بدون مرز  منتشر گردیده است . "مفهوم متن: خوانش تحلیلی واژگان قرآن "  کتاب دیگری از اوست در دست انتشار است . وی در مؤسسات علمی خارجی و داخلی متعددی به عنوان استاد به تدریس مشغول بوده که از جمله آن ها می توان به مؤسسه مطالعات فکری معاصر در امارات متحده تا سال ۲۰۱۱ اشاره کرد .	مراکش
۱۳	کنزه اولهبوب: مدیر اجرایی مؤسسه در مراکش . دانش آموخته رشته ارتباطات در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه سوربن فرانسه . او  در مقطع لیسانس در رشته مدیریت تحصیل کرده و از دانشگاه الأخوین در شهر افران مراکش فارغ التحصیل شده است.   اولهبوب مسئولیت پروژه بین المللی Connection Group را برعهده داشته و مشاوره برنامه صندوق بولمان بوده است . مدیر بازاریابی و ارتباطات توسعه سبز در رباط ، مسئول مشتریان شرکت  Folie’s در مراکش، مشاور IRIS PLUS در  شرکت سرمایه گذاری و مشاوره مراکش و مدیر اجرایی  شرکت IRIS PLUS در  مراکش بخشی از  سابقه اجرایی   کنزه اولهبوب به حساب می آید.	مراکش
۱۴	سعیده شریف: سردبیر مجله  فرهنگی اینترنتی "ذوات" ، که به مسائل روز  در حوزه فرهنگ کشورهای عربی می پردازد . خانم شریف مدرک دیپلم خود را در رشته روایت گری از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محمد پنجم در رباط دریافت کرده است . او دانش آموخته مقطع لیسانس در رشته ادبیات از دانشگاه المولی اسماعیل شهر مکناس بوده و دیپلم روزنامه نویسی با گرایش مطبوعات فرهنگی دارد . او سابقه سال ها فعالیت در مطبوعات کشور  مراکش و دیگر کشورهای عربی را در کارنامه خود دارد . سعیده شریف سردبیر بخشِ فرهنگِ کشور مراکش در روزنامه "الشرق الاوسط"، و خبرنگار سایت"العرب" قطر، و "البیان" امارات و برخی خبرگزاری های دیگر نظیر خبرگزاری آناتولی ترکیه است . معرفی فرهنگ و ادبیات مراکش ، حضور در هیأت داوران جشنواره های سینماییی و تئاتر کشور مراکش نیز از دیگر سوابق کارنامه حرفه ای او به شمار می رود .	مراکش
۱۵	حسن العمرانی: سردبیر  فصل نامه فکری فرهنگی "یتفکرون" متعلق به مؤسسه مؤمنین بدون مرز و دبیر بخش ترجمه فرانسه مؤسسه . او فوق دیپلم تاریخ فلسفه را از دانشگاه محمد پنجم رباط دریافت کرده و  در  رشته فلسفه عمومی همین دانشگاه در مقطع لیسانس فارغ التحصیل شده است. العمرانی  با حضور  در سفارت فرانسه در مراکش جایزه "اطلس بزرگ" را به خاطر ترجمه کتاب "انتقاد و اعتقاد" پول ریکور دریافت کرد . او  ترجمه آثار دیگری از شخصیت های برجسته نظیر "دین در دنیای ما" ما اثر  ژاک دریدا و  جیانی واتیمو ، "سیاست دوستی" و  "درباره روح، هایدگر و پرسش" اثر  ژاک دریدا را در فعالیت حرفه ای خود دارد. از العمرانی مقالات فکری فراوانی در  مجلات فرهنگی منتشر گردیده است.	مراکش
۱۶	عبد السلام شرماط : مسئول بخش تحریریه و ویرایش زبانی مؤسسه مؤمنین بدون مرز. عبدالسلام شرماط در هم اندیشی و همایش های بین المللی و داخلی متعددی حضور داشته و  کتاب هایی با موضوع نقد و اندیشه تألیف کرده است . او در  مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات عرب دانشگاه القاضی عیاض- بنی ملال تحصیل کرده و پس از آن دوره کارشناسی ارشد  و دکترا  را در دانشگاه محمد پنجم در همان رشته تحصیلی به پایان برده است. او با درجه دانشیاری در دانشگاه الزاویه لیبی به عنوان استاد به تدریس پرداخته و استاد راهنمای پایان نامه های زیادی بوده است . او همچنین سابقه ریاست باشگاه فرهنگ و توسعه اجتماعی مراکش را دارد .	مراکش
۱۷	عدنان سلطان: ویراستار مؤسسه . سلطان مدرک لیسانس خود را در  رشته زبان و ادبیات عرب از دانشگاه دمشق کسب کرده و سال ها به تدریس این رشته مشغول بوده  است. او کارشناس قواعد زبان عربی است.	سوریه
۱۸	خلید اکدادر: ویراستار فنی متن و  مسئول بخش فنی تولید کتاب و مقاله و پژوهش های مؤسسه . اکدادر دارای دیپلم فنی انفورماتیک و دیپلم دانشگاهی در رشته شریعت است . او در بخش تولید فنی مجلاتی همچون "مدارک" و "مراکش بدون مرز" و طراحی گرافیکی و دیجیتال و  مدیریت و به روز رسانی سایت های اینترنتی سابقه فعالیت دارد . اکدادر  ویراستاری تعدادی از روزنامه های الکترونیکی را نیز برعهده داشته . از دیگر فعالیت های حرفه ای خلید اکدادر تدریس رشته فناوری اطلاعات در مدارس غیرانتقاعی است .	مراکش
۱۹	زهور زروال: مسئول هماهنگی بخش مدیریت پژوهش ها و مطالعات مؤسسه مؤمنین بدون مرز . زروال دارای مدرک مطالعات انگلیسی از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ابن طفیل در القنیطره است . او گواهی نامه مدیریت ایزو ۹۰۰۱ را دارد. مسئول اداری و مالی شرکت بین المللی املاک و مستغلات immodagostino و معاونت اداری مرکز عالی ارتباطات و مطبوعات ilcs بخشی از  سابقه حرفه ای اوست . او در مرکز عالی ارتباطات و مطبوعات  ilcsبه عنوان مدرس واحد درسی فرهنگ مراکش و در مرکز آموزش القدس به عنوان مدرس زبان انگلیسی فعالیت داشته است .	مراکش
۲۰	امینه زوجی: معاون رئیس بخش مطالعات مذهبی مؤسسه .  زوجی  در رشته جامعه شناسی گرایش آموزش جوانان و کودکان در شرایط دشوار در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه محمد پنجم رباط فارغ التحصیل شده است . او دوره لیسانس در رشته جامعه شناسی تحصیل کرده و گواهی حرفه ای توسعه اجتماعی را در کارنامه تحصیلی خود دارد . امینه زوجی در حال دفاع از رساله دکتری خود در رشته جامعه شناسی در دانشگاه محمد پنجم است . او با تعدادی از مؤسسات و  مراکز مطالعاتی در زمینه پژوهش و کارهای مطالعاتی همکاری داشته و در حوزه مطبوعات و وبلاگ نویسی نیز دارای سابقه فعالیت است .	مراکش
۲۱	اسامه حمامه : مسئول شبکه های اجتماعی مؤسسه . حمامه در مرکز عالی رسانه و ارتباطات تحصیل کرده . او در کانال"العربی" کشور تونس به عنوان  ژونالیست فعالیت کرده و تدوین سایت دانشگاه فنی محمد پنجم در بنجریر را برعهده داشته است. اسامه حمامه وبلاگ نویس سایت های "شبکه بین المللی روزنامه نگاران" ، "هافینگتون پست" و "موروکو وورلد نیوز" بوده و علاقه وافری به هنرهای تجسمی دارد	مراکش
۲۲	یونس برداعی: مسئول تهیه محتوای رسانه ای شبکه های اجتماعی مؤسسه . او دیپلم حسابداری و امور مالی را از دبیرستان مدیریت و لیسانس خود را در رشته علوم رسانه و ارتباطات از دانشکده ادبیات و علوم انسانی فاس و مدرک کارشناسی ارشد خود را در  رشته ارتباطات فرهنگی دریافت کرده است . یونس برداعی به عنوان ویراستار با تعدادی از مجلات الکترونیکی مراکش و دیگر کشورهای عربی همکاری کرده و در مرکز آموزش زبان ها به تدریس زبان عربی پرداخته است .	مراکش
۲۳	محمد حبیب الله : مسئول رسانه مؤسسه . او دیپلم فنی مونتاژ و جلوه های بصری را از آکادمی تخصصی سینما و لیسانس فنی سینما و  هنرهای سمعی بصری را از دانشگاه  القاضی عیاض مراکش دریافت کرده است. محمد حبیب الله در شرکت های خصوصی تولید و کانال های اینترنتی به عنوان کارگردان و ناظر فنی فعالیت داشته . او همچنین چندین فیلم کوتاه را کارگردانی کرده و چندین جایزه از جشنواره های سینمایی داخلی و بین المللی دریافت کرده است .	مراکش
۲۴	زکیه الروکبی: ناظر فنی مؤسسه . ​الروکبی در رشته قانون فرانسه در دانشگاه حسن دوم تحصیل کرده و  دارای تخصص های متعددی مانند طراحی گرافیکی و چاپ با  ATCOM ، رسانه ، مونتاژ  و برنامه نویسی سایت با نرم افزار  INFODESIGNمی باشد . مدیر فنی چندین شرکت و کانال تلویزیونی و تدریس مهارت های گرافیک و چاپ در مدارس خصوصی بخشی از سابقه حرفه ای زکیه الروکبی است .	مراکش
۲۵	گروهی از محققین و  شخصیت های دانشگاهی و آکادمیک	مراکش/ تونس/ الجزائر/ اردن/ موریتانی/ سوریه/ لبنان/ مصر....

۳: اصول و اهداف مؤسسه:

- تجربیات و دانش بشری محدود به دین ،  مذهب ، طایفه و نژاد نبوده و  کرامت انسانی و سعادت بشری در گرو احترام به آزادی اندیشه ، بیان و اعتقاد است. این مؤسسه معتقد به اعتلای ارزش هایی همچون تنوع فرهنگی و تمدنی بوده و به دنبال رفع تبعیض میان مذهب ، نژاد و رنگ است .

- فروگذاشتن تعصبات و اختلافات عقیدتی و نژادی و فرهنگی و مذهبی و قبیله ای. ایمان عالی ترین مراتب تجلی صفات زیبابی و محبت و نیکی است که پندار و کردار و گفتار آدمی را در جهت این تعالی سوق داده و این باور را به او می بخشد که توان همگرایی با تمامی فرهنگی های بشری موجود را دارد. ایمان محدود ناپذیر و ضمیر  اخلاق گرای انسانی دو  عامل رشد عقلی و  پیشرفت معرفتی هستند که تمدن ساز بوده و جامعه را به سمت تعالی و  رشد سوق می دهند .

- ایجاد فرصت مناسب و حمایت لازم از انواع جریانات فکری و فرهنگی با رویکرد منطقی و علمی برای تعامل و همز یستی در کنار  یکدیگر .

-  ارج نهادن به مطالعات و پژوهش های انتقادی و تحلیلی پیرامون متون الهیات .

- تفکیکِ مبانی و اصول فکری از اندیشه ها و  فرهنگ های جزمی و بنیادگرا .

-  پشتیبانی از مطالعات و پژوهش های اجتماعی ، فکری و مذهبی مبتنی بر اصول علمی و خرد گرایانه .

- ظرفیت سازی و پرورش نیروهای محقق با توان انجام پژوهش های علمی در موضوعات مدرنیته و اصلاحات فرهنگی و دینی در قالب یک روند منطقی  .

- هماهنگی و ایجاد رابطه میان محققان و اندیشمندان و مؤسسات هم سو با رسالت مؤسسه با هدف انتقال پیام جریانات نوگرا به تمامی اقشار جامعه .

۴: حوزه های مطالعاتی و پژوهشی :

مؤسسه مؤمنین بدون در سه حوزه مطالعاتی مشغول به فعالیت می باشد:

۱. مطالعات و پژوهش های دینی

۲. حوزه فلسفه و علوم انسانی

۳. حوزه دین و موضوعات اجتماعی معاصر

در این چارچوب بخش پژوهش ها، وظایف هماهنگی را عهده دار می باشد . این مؤسسه از ابتدای تأسیس تا کنون صد ها مقاله و تحقیق علمی - پژوهشی و نظریات فکری و نقد کتاب و ترجمه و  آثار پژوهشی تخصصی و کارهای تحقیقاتی فردی و گروهی را ارائه کرده است . "همسان پنداری در مفهوم ایمان" ، "دین از منظر فلسفه ، نوگرایی و مدرنیته در  آموزه های دینی" و "هرمونتیک" نمونه های چند از آثار مؤسسه به شمار می آیند . تحقیقات و  طرح های انجام شده از سوی مؤسسه با اقبال گسترده پژوهشگران و محققان حوزه اندیشه مواجه شده است .

۵: نشریات مشترک عمومی:

۱	مجله یتفکرون	مجله ای فکری فرهنگی در حوزه اندیشه و خلاقیت . تاکنون از این مجله سیزده شماره به چاپ رسیده است . هدف از انتشار آن ترویج ارزش گفتمان و تسامح  و  زدودن تعصب و بسته انگاری است .
۲	مجله الباب	نشریه ای علمی پژوهشی که تاکنون سیزده شماره از آن منتشر گردیده و به مسائل دینی ، سیاسی ، اخلاقی و موضوعات اختلافی اختصاص دارد .
۳	مجله تأویلات	فصلنامه ای علمی پژوهشی که تاکنون دو شماره از آن منتشر گردیده  و به موضوعات نظری و کاربردی و روش شناسی می پردازد .
۴	مجله ذوات	مجله الکترونیکی فرهنگی که پنجاه و سه شماره از آن منتشر گردیده و عمدتاً به مسائل فرهنگی ، فکری و مذهبی در جهان عرب می پردازد.

نمونه تصاویری از  مجلات مؤسسه مؤمنین بدون مرز

۶:  مشخصات شعبه مؤسسه در تونس :

مدیر  مؤسسه	آدرس	سایت رسمی / پست الکترونیک	شماره تلفن
دکتر نادر الحمامی	تونس، خیابان دکتر آلفونس لاوران ( آلان سفری)،  پلاک ۱۶ طبقه سوم	info@mominoun.com http://www.mominoun.com	۰۰۲۱۶۷۱۸۹۳۶۹۶

۷: مهم ترین تألیفات انتشار یافته توسط مؤسسه مؤمنین بدون مرز  در سال های ( ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ ، ۲۰۲۰) :

	عنوان	مؤلف
۱	ولایت در میراث تصوف	نور الدین المکشر
۲	مکاتبات حضرت محمد (ص) در دوران رسالت	الساسی بن محمد الضیفاوی
۳	ثواب و عقاب در کتب تفاسیر قرآن ( ۲۰۱۹)	زینب التوجانی
۴	دین از رهگذر الهیات تا علوم ادیان تطبیقی	حمادی المسعودی
۵	تفسیر قرآن و روابط اجتماعی در سیر تاریخ با استناد به نمونه هایی از کتب تفسیر	نائله السلینی الراضوی
۶	ایمان ناب و یا پسا ایمان ؛ مباحثی در  موضوع فلسفه دین	فتحی المسکینی
۷	زن و جایگاه آن در اندیشه محمد قطب	سماح حمدی
۸	انسان شناسی عربی معاصر : ظرفیت های دوره نوزایی و پرسش های پیش رو	محمد الخراط

۸: مروری بر این تألیفات :

۸-۱: کتاب ولایت در میراث تصوف : این کتاب پژوهشی است در باب ابعاد کاربردی و نظری اندیشه صوفی گری که موضوع ولایت در اندیشه دین اسلام را برگزیده و مورد واکاوی قرار می دهد. ولایت از جمله مفاهیمی است که معانی عمیق متعددی همچون ، قرب ، نصر ، محبت ، صداقت ، تقوا و تدبیر را در خود جای داده است.  جلوه ولیِّ صوفی منظری از آمال و اندیشه هاست که ثمره نگاه انسان کاوشگر برای وصول به کمال آسمانی است .  کتاب حاضر  در سال ۲۰۱۸ منتشر گردیده است .

۸-۲: مکاتبات حضرت محمد (ص) در دوران رسالت : ایده نگارش این کتاب پرداختن به مکاتبات پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) با ملوک و شخصیت های قبائل در دوران بعثت ایشان است . هدف از  انجام این تحقیق علمی آشنایی با نامه ها و مکاتبات حضرت محمد (ص) و ارتباط آن ها با حقایق سیاسی ، اجتماعی ، دینی ، اقتصادی و تمدنی آن دوران و فهم مضامین نامه ها و نقد و بررسی و معرفی ویژگی ها و دلایل نگارش آن هاست . در  قسمت هایی از کتاب به معرفی کاتبان و دریافت کنندگان نامه ها پرداخته شده و شخصیت آن ها از منظر تاریخی ، سیاسی و مذهبی مورد بررسی قرار گرفته . مقصود از نگرش علمی به نامه های حضرت محمد (ص) بازاندیشی و فهم گفتمان و سیاق موجود در آن ها و کنار گذاشتن نگاه صرف به محتوای نامه هاست . نویسنده تلاش کرده تا دریابد که در دوران پیامبر (ص) و پیش و پس از آن چه اتفاقاتی رخ داده است ؟! دیگر این که چگونه می توان به اخبار ملل قدیم به ویژه یهودیان و مسیحیان و اسطوره های ایرانی و سخنان و اخبار مربوط به آنان که بخش عمده ای از محتوای نامه های پیامبر(ص) را شامل می شوند پی برد ؟! همچنین این که پیامبر (ص) تا چه میزان از خبرهای شایع درباره شخصیت های عشایر و قبائل موجود در شبه جزیره عربی و تنش ها و مجادلات رایج میان اعراب و قبائل پیش از اسلام بهره برداری کرده است؟! و در آخر این که این سخنان و اخبار و ویژگی ها و روحیات شخصیت ها تا چه میزان در ذهن پیامبر (ص) و روند مکاتبات ایشان تأثیر گذار بوده است . این کتاب در سال ۲۰۱۸ منتشر گردیده است .

۸-۳: ثواب و عقاب در کتب تفسر قرآن : بیان الگوهایی از آثار مکتوب دینی که از کتب تفسیر انتخاب شده و تأثیر  گذاری آن در قوانین اسلامی هدف نکارش این کتاب است . نویسنده به دنبال ارائه یک گفتمان دینی با رویکرد پدیدار شناسی است که به مقوله انسان شناسی در موضوع قضاوت کمک می کند . پرسشی که این مطالعه قصد فهم آن را دارد این است که چگونه می توان دریافت که یک دین از منطق تفکیکی برخوردار است ؟

این مطالعه در پی یافتن همان منطقی است که فرهنگ اسلامی با نگرش خاص خود به مقوله جزاء تعریف رسایی از ارائه کرده و این تعریف در مبانی انسانی شناسی علیرغم تفاوت در برداشت ها، دارای اشتراکاتی با سایر مذاهب بشری است . با خواندن این کتاب می توان به تفاوت ها و اشتراکات موجود در این زمینه دست یافت. هدف نویسنده دنبال کردن احکام و حدود شرعی و موضوع بهشت و جهنم از نظر تاریخی نیست بلکه به دنبال تفکیک و فهم و تفسیر تأویلاتی است که عامل به وجود آوردنده این اختلافات و اشتراکات هستند . هدف صرفاً یافتن این اختلافات و اشتراکات در متون و آثار مکتوب نیست بلکه تفکیک و فهم آن در تمامی ابعاد زندگی به واسطه شناختن دانش و معرفت معاصر از طریق ابزار معرفت شناسی پیشرفته فعلی است. این کتاب در سال ۲۰۱۹ منتشر گردیده است .

۸-۴: دین از رهگذر الهیات تا علوم ادیان تطبیقی : این کتاب تحقیقی تطبیقی است با طرح این موضوع که انسان، مقدسات و معبودات خود را بر اساس اندیشه و آگاهی و تمایل خویش ترسیم کرده و خلق آن ها متأثر از شرایط پیرامونی او بوده ا ست . نویسنده برای اثبات اندیشه خود می گوید : ما از این سخن که "خداوند، انسان را به شکل خود آفریده و او را به زیباترین شکل ترسیم نموده" به این سخن رسیده ام که "انسان خدای خود را خلق کرده و او را به زیباترین شکل مجسم ساخته" . همچنین از این باور که خداوند بخشنده ، بهترین ها را به  انسان عطا فرموده  به انسانی رسیده ایم که با ارزشمندترین هدایا و قربانیان را تقدیم خداوند می کند . علم جامعه شناسی دینی از دوره ایمیل دورکیم به این نظریه رسیده که دین ، عملی گروهی و اجتماعی است . این نظریه به صراحت می گوید که قدیس سازی زاییده بشر زمینی است و سرچشمه در وحی خداوند ملکوتی ندارد . به همین دلیل نگاه انسان به معبود خود برگرفته از واقعیت های زندگی اوست . خداوندی که طلب قربانی های گران بها  کرده و بر انسان واجب می کند که او را مقدس شمارد . خدایی که نسبت به او احساس رضایت و غضب داشته ، وعده داده و وعده می گیرد ، بندگانش مجازات کرده و ثواب می دهد . مأمن او را زمین قرار داده و پس از رسیدن به میزان مشخصی از تفکر انتزاعی او را به ملکوت آسمان می برد .

این برداشت از خداوند و مقدسات تنها زمانی می تواند مطرح شود که پژوهشگر رویکرد غیر جانبدارانه نسبت به مقوله دین داشته و به دور از ذهنیت های ایدئولوژیک که غالباً موجب درگیری و جنگ و خونریزی شده ، متون مقدس را زیر ذره بین کاوش و تحقیق قرار دهد . چنان چه بدون جانبداری و با بی طرفی به متون مقدس شود و به مسأله حقیقت و حقانیت از منظر نسبی نگریسته شده و اختلاف نظر به رسمیت شناخته شود ، بشر امکان زیستن در صلح و امنیت را یافته و از درگیری و زد و خورد فاصله می گیرد . کتاب "دین از منظر الهیات تا دین شناسی تطبیقی" در سال ۲۰۱۸ به بازار کتاب عرضه گردیده است .

۸-۵ :  تفسیر قرآن و روابط اجتماعی در سیر تاریخ با استناد به نمونه هایی از کتب تفسیر :

مسأله مورد نظر این کتاب رویکرد مفسرین در برداشت از قرآن است . مفسر فرایند تشریع را با نگاه به ساختارهای اجتماعی و شکل روابط میان افراد که در جهت منافع زندگی انسان هاست در نظر می گیرد . دلیل این نوع رویکرد ، در نظر گرفتن کارکردهای چندگانه از سوی مفسر است . مفسر  از طرفی معنا را منحصر به متن و قالب وحیانی آن می کند اما از سوی دیگر تفسیر خود  از قرآن را با در نظر گرفتن ساختارهای اجتماعی و اشتغالات ناگهانی فراز آمده به آن بیان می کند و این در حالی است که مفسر خود یکی از عوامل مؤثر در فعل و انفعالات اجتماعی است . سیر تاریخی در این بحث در حقیقت فاصله میان حکم " آن گونه که نازل شده" تا شکل و فرم " نهایی" آن را دنبال می کند که مفسر به مخاطب ارائه می دهد. از نظر نویسنده ی کتاب ، چیزی به نام حکم نهایی نمی تواند معنا داشته باشد،  چرا که احکام در سیر تحول خود تابع برخی عوامل فرهنگی هستند که این عوامل در مسیر آرامِ رو به جلوی خود از رفتارها و هنجارهای اجتماعی تأثیر می پذیرند .  طبق نظریه تاریخ محور بنیادگراها ظاهر هم تراز با مفهوم  و در برابر متن است . این نگرش در گفتمان بنیادگرایان و روش های تأویل و سلسله تصنیفات اصول فقهی آنان کاملا مشهود بوده و حلقه وصل حکم فقهی با  خاستگاه فرهنگی آن است .  

هدف از طرح این بحث رسیدن به این نتیجه گیری است که شریعت اسلام بر اساس مبانی فرهنگی شکل گرفته و ماندگاری احکام فقهی ترسیمی از آراء و نظرات رایج در جامعه است . نویسنده به دنبال بیان این مطلب است که تشریع آن گونه که فقها و مفسران بیان کرده اند مناسب ترین و تنها گزینه نیست ، بلکه جامعه ممکن است پیرو قوانین و شریعت دیگری باشد که از نظر فقها عدول از اصل و خروج از شریعت باشد . کتاب حاضر در سال ۲۰۱۸ میلادی توسط مؤمنین بدون مرز منتشر گردیده است .

۸-۶:  ایمان ناب یا پسا  ایمان؛  مباحثی در  موضوع فلسفه دین :

. این کتاب به موضوع ایمان ناب می پردازد که  تهی از مایه های ارزشمند نشده اما رابطه خود با آن را تغییر داده .  به نظر نویسنده  مؤمن خالص ، متمرد و سرکش است اما برای اثبات خلوص و آزادی خود از هنجارها عبور نمی کند  . ایمان ناب نیازی به  اجماع پیش ساخته ندارد . به اعتقاد نویسنده فرهنگ غرب در روند تحولات خود در دوران پسا سکولاریسم ، ایمان را مسأله ای شخصی فرض کرده است . اما مؤمن خالص خود می داند که مقوله ای تحت عنوان شخصی بدون زیستن در جامعه ای که متکی به مفهوم فرد است  میسر نیست . تاریخ ایمان گرایی نشان می دهد که ایمان می تواند  شخصی (مورد تکلیف) باشد بی آن که مجرد و فردی باشد)  از جایگاه وجودی و یا اجتماعی آزاد برخوردار است).  در فرهنگ گروهی اطلاق شخصی بودن می تواند اتهامی بزرگ تلقی شود . بنابراین ایمان ناب گرچه به دنبال رهایی از تن پوش هویت است اما همواره نیازمند انتساب وابستگی است . بدین سان درمی یابیم که مفهومی با عنوان شخصی در ضدیت با وابستگی نیست . نویسنده با بیان این مطلب در صدد نشان دادن این تفاوت است : "ما منشاء خودمان شده ایم . ما از هم اکنون شالوده گذشته خود هستیم . ما باید همواره مفهوم ایمان ناب را نه یک خوراک از پیش آماده شده که یک کارگاه تأویل بدانیم .  اما طرفداران میراث هنوز آمادگی ایمان ناب را ندارند . رابطه ما با منشاء مان  فقهی نیست بلکه بسته به الگویی از زندگی است که به ما پیشنهاد می کند . هیچ ایمانی پیش ساخته ای وجود ندارد که ما باید به آن متسمک شویم ، بلکه ما در یک افق اخلاقی متمایزی سیر می کنیم که باید آن را آزادانه از نو تدبیرکنیم. تنها ویژگی برتر یک فرهنگ در قبال سایر فرهنگ ها ، فراهم آوردن فرصت  تجربه ایمان ناب برای افراد است ؛ ماهیت ایمان نیز در این میان اهمیتی ندارد .  کتاب حاضر در سال  ۲۰۱۸ منتشر گردیده است.

۸-۷ : زن و جایگاه آن در اندیشه محمد قطب:  نویسنده در کتاب خود طرح یک گفتمان جدید پیرامون اسلام سیاسی را مطرح می کند که عاری از مباحث دشوار آکادمیک و علمی است . گرچه طرح موضوع به این شیوه به اصل مقوله علمی خللی وارد نیاورده و بحث را به بیراهه و سادگیِ مخل نکشانده  . هدف نویسنده ارائه بی پیرایه مباحث برای فهم حداکثری مخاطبان است . مباحث با گفتمان سهل و مستقیم و علمی بیان شده و ابهامات اسلام سیاسی با حذف قوانین نظری و معرفت شناسی به خوانندگان عرضه می گردد . از نظر نویسنده این کار سخت ترین کاری است که محقق می تواند انجام دهد . ساده سازی علم و تفکیک مباحث دشوار و پیچیده و به چالش کشیدن افکار تثبیت شده در ذهن افرادِ فاقد دانش و سطحی نگر کار اصلاً ساده ای نیست . از طرفی دیگر باید با قشر علمی و طبقه فرهیخته جامعه مواجه شد که نوشته ها و سخنان خود پیرامون  مباحث اسلام سیاسی را پوششی علمی و آکادمیک روکش کرد و آن را در خدمت محافل سیاسی قرار داده اند که امروز شهرتی برای خود دست و پا رقم زده اند .

هدف از این پروژه علمی ، طرح مباحث چالشی جدید نبوده است ، بلکه ماهیت نغز این اثر ، شیوه ارائه مباحث و اشکالات و بیان علل و انگیزه نهفته در پس گفتمان جریانات اسلام سیاسی در موضوعات سیاست و دین و جامعه و فرهنگ و اقتصاد است . این کتاب در سال ۲۰۲۰ منتشر گردیده است .

۸-۸ : انسان شناسی عربی معاصر ؛ ویژگی های عصر  جنبش روشنگری عرب و  چالش های معاصر:

هدف این کتاب جستجوی ارزش انسان و یا انسانیت موجود در انسان است . اگر در برخی تعاریف ، فرهنگ از بعدی به مقوله خشونت و از بعد دیگر به تحول انسانی از یک موجود غریزی به آگاهی و خرد  تعبیر شده اما برجسته ترین شاخصه و ویژگی این آگاهی ، شناخت انسان از انسانیت خود است . اساس انسان شناسی ، احترام به انسان و باور به سیالیت ذهن و کنکاش در عمیق ترین ابعاد وجود بشری است . شعر و فلسفه و ادبیات مجال طرح این معانی هستند و ارزش های علم و آزادی و عدالت و تسامح و دغدغه های اصلاح و روشن گری مورد توجه قرار گرفته اند . اما اندیشمندان مسلمان عرب در فهم زندگی و وجود اجتماعی ، نگاه دینی به جهان که به شدت آن ها را در گذشته محبوس کرده اند را رها نکرده  و گرفتار آن هستند . از پیامدهای این نگرش ، پذیرش محض آثار گذشته و قبول جسته و گریخته مدرنیته است .

به همین دلیل راه هایی برای ارزش بخشیدن به انسان و متخلق کردن او به صفات انسانی در جایگاه های تربیتی و ارزشی و قانونی برای یافتن انسانیت موجود در ذات بشری مطرح شده است . چرا که ما معتقدیم که غیاب این انسانیت اساساً امری غیر اخلاقی است . این کتاب در سال ۲۰۱۹ منتشر گردیده است .

۹-:  شخصیت های نخبه تونسی هم سو با رویکرد مؤسسه مومنین بدون :

۱	دکتر نادر الحمامی: مدیر مؤسسه	نویسنده ، اندیشمند و  استاد زبان و ادبیات عرب از دانشگاه منوبه
۲	دکتر محمد محجوب	استاد فلسفه و متفکر از دانشگاه المنار تونس
۳	دکتر عبد المجید الشرفی	استاد اندیشه و تمدن اسلامی و  رئیس مجمع بیت الحکمه از دانشگاه تونس
۴	دکتر منصف بن عبد الجلیل	استاد مطالعات عربی و تمدنی اسلامی از دانشگاه سوسه
۵	دکتر محمد الطیب	استاد پژوهش های تمدنی و تصوّف اسلامی از دانشگاه منوبه
۶	دکتر حمادی المسعودی: رئیس دانشگاه قیروان	استاد پژوهش های تطبیقی ادبیات از دانشگاه قیروان
۷	دکتر نائله السلینی	استاد تمدن اسلامی از دانشگاه سوسه
۸	دکتر آمال قرامی	استاد زبان و ادبیات و تمدن عربی و مطالعات جنسیتی از دانشگاه منوبه
۹	خانم دکتر رجاء بن سلامه:  رئیس کتابخانه ملی	محقق و نویسنده و استاد زبان و ادبیات و تمدن عربی از دانشگاه منوبه
۱۰	دکتر سالم بوخدّاجه	استاد زبان و ادبیات و تمدن عربی از دانشگاه سوسه
۱۱	دکتر توفیق بن عامر	نویسنده و استاد ادبیات و تمدن از دانشگاه تونس
۱۲	دکتر الفه یوسف	نویسنده و استاد زبان عربی و زبان شناسی از دانشگاه منوبه
۱۳	دکتر مبروک المناعی: رئیس نمایشگاه بین المللی کتاب تونس	نویسنده و استاد زبان و  ادبیات عربی از دانشگاه منوبه
۱۴	دکتر انس الطریقی	استاد زبان و ادبیات عرب از دانشگاه قیروان
۱۵	پژوهشگر و محقق بسام الجمل	استاد زبان و ادبیات عرب از دانشگاه منوبه
۱۶	پژوهشگر و محقق صابر السویسی	استاد تمدن عربی از دانشگاه منوبه
۱۷	پژوهشگر و محقق صلاح الدین العامر	استاد تمدن عربی از دانشگاه منوبه
۱۸	پژوهشگر و محقق محمد حمزه	کارشناس مسائل اندیشه اسلامی
۱۹	پژوهشگر و محقق محمد الحداد	متخصص در   موضوع تمدن اسلامی از دانشگاه منوبه
۲۰	پژوهشگر و محقق محمد الخراط	متخصص در   موضوع تمدن عربی از دانشگاه صفاقس
۲۱	پژوهشگر و محقق علی المخلبی	متخصص در   موضوع تمدن عربی از دانشگاه الزیتونه
۲۲	پژوهشگر و محقق محمد النوی	متخصص در مباحث عقیدتی از دانشگاه منوبه
۲۳	پژوهشگر و محقق  خانم وفاء الدریسی	استاد دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تونس (واحد ۹ آوریل)
۲۴	پژوهشگر و محقق  خانم هدی بحرونی	استاد دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تونس ( واحد ۹ آوریل )
۲۵	پژوهشگر و محقق  خانم ناجیه الوریمی بوعجیله	استاد  تمدن عربی اسلامی از دانشگاه المنار تونس
۲۶	پژوهشگر  و  محقق  فتحی المسکینی	نویسنده و اندیشمند و استاد دوره عالی فلسفه از دانشگاه تونس
۲۷	پژوهشگر  و  محقق  فیصل سعد	استاد تمدن عربی اسلامی کلاسیک از دانشگاه منوبه
۲۸	پژوهشگر  و  محقق  محمد الزاهی	استاد تمدن اسلامی از دانشگاه تونس
۲۹	پژوهشگر  و  محقق  محمد حسن بدر الدین	استاد علوم اسلامی و  ادیان تطبیقی از دانشگاه الزیتونه
۳۰	پژوهشگر و محقق  خانم ام الزین بنشیخه المسکینی	استاد فلسفه از دانشگاه المنار تونس
۳۱	پژوهشگر  و  محقق  الساسی بن محمد الضیفاوی	استاد مطالعات تطبیقی زبان ، ادبیات و  تمدن از دانشگاه قیروان
۳۲	پژوهشگر  و  محقق  مصطفی بن تمسک	استاد فلسفه از دانشگاه قیروان
۳۳	پژوهشگر  و  محقق  الاسعد النجار	مدرس تمدن عربی در کالج
۳۴	پژوهشگر  و  محقق  الاسعد العیاری	استاد مطالعات تطبیقی در موضوعات تمدن و علو م دینی و  رسانه از دانشگاه قیروان
۳۵	استاد مرشد القبی	استاد حوزه دین و سیاست در اندیشه معاصر عرب از دانشگاه منوبه
۳۶	پژوهشگر  و  محقق  قاسم شعیب	استاد منطق و علم کلام از دانشگاه تونس
۳۷	پژوهشگر و محقق  خانم فاطمه قشوری	استاد زبان و ادبیات عربی از دانشگاه تونس مرکز  عالی ابن شرف
۳۸	پژوهشگر  و  محقق  حسن بوزاینیه	استاد زبان و ادبیات عربی از دانشگاه المنار تونس
۳۹	پژوهشگر  و  محقق  رمزی بن حلیمه	استاد زبان و ادبیات  و تمدن عربی از دانشگاه تونس
۴۰	پژوهشگر  و  محقق  شوقی بوعلانی	استاد زبان و ادبیات عربی از دانشگاه تونس
۴۱	پژوهشگر  و  محقق  شکری بوشعاله	استاد تمدن عربی از دانشگاه منوبه
۴۲	پژوهشگر  و  محقق  محمد یوسف ادریس	استاد مطالعات تطبیقی ادیان از دانشگاه تونس
۴۳	پژوهشگر  و  محقق  سعید الجابلی	استاد فلسفه و  مطالعات فلسفی از دانشگاه تونس
۴۴	پژوهشگر و محقق  خانم سماح حمدی	تخصص زبان و ادبیات  و تمدن عربی از فدراسیون بین المللی زنان دانشگاهی در سوئیس
۴۵	مترجم صالح الجلاصی	پژوهشگر ، مترجم و شاعر از دانشگاه تونس
۴۶	پژوهشگر  و  محقق  بدر الدین هوشاتی	متخصص تمدن اسلامی از دانشگاه الزیتونه
۴۷	پژوهشگر  و  محقق  علی الصالح مولی	متخصص در حوزه اندیشه عربی معاصر از دانشگاه صفاقس
۴۸	پژوهشگر  و  محقق  علی بن مبارک	متخصص زبان های کاربردی و رسانه ای از دانشگاه قرطاج
۴۹	پژوهشگر  و  محقق  فتحی انقزو	استاد فلسفه از دانشگاه المنار تونس
۵۰	پژوهشگر  و  محقق  الحبیب عز الدین	استاد تاریخ فلسفه مدرن  از تونس
۵۱	پژوهشگر و محقق  خانم زینب التوجانی	متخصص در  زمینه تمدن اسلامی و مطالعات جنسیتی از دانشگاه منوبه
۵۲	پژوهشگر  و  محقق  سامی الریاحی	متخصص در موضوع تمدن عربی اسلامی از دانشگاه منوبه
۵۳	پژوهشگر و محقق  خانم لطیفه کرعاوی	کارشناس زبان و ادبیات و تمدن عربی از دانشگاه صفاقس
۵۴	پژوهشگر  و  محقق  المنجی الأسود	کارشناس تمدن عربی اسلامی از دانشگاه المنستیر
۵۵	پژوهشگر  و  ژورنالیست  هادی یحمد	کارشناس جنبش های اسلامی و  حوزه رسانه از مرکز آموزش مطبوعات و اخبار تونس
۵۶	پژوهشگر  و  محقق  نور الدین المکشر	کارشناس تمدن و  فرهنگ اسلامی از دانشگاه منوبه
۵۷	پژوهشگر و محقق  خانم آمال موسی	کارشناس جامعه شناسی، نویسنده و ژورنالیست از  دانشگاه تونس
۵۸	پژوهشگر  و  محقق  عبد الحق الزموری	کارشناس تاریخ اندیشه و مطالعات فکری از دانشگاه منوبه

با توجه به فهرست اسامی و شخصیت ها می توان به میزان مشارکت نخبگان دانشگاهی تونس که موجب پویایی و اثرگذاری فکری مؤسسه مؤمنین بدون مرز در کشور تونس و خارج آن گردیده پی برد . این مؤسسه جمعی از اساتید دانشگاه نخبگان علمی برجسته را به کار گرفته که مستقیماً بر تشکیلات سازی پژوهشگران و دانشجویان دانشگاه های تونس و خارج ازآن نظارت دارند. به همین دلیل است که ترویج افکار و دیدگاه های مؤسسه مؤمنین بر عهده نخبگان علمی ، ادبی و فرهنگی کشور تونس قرار دارد که اکثریت آن ها در حوزه های اندیشه و تمدن جهان اسلام و عرب و همچنین فلسفه و جامعه شناسی ید طولایی دارند . هدف مؤسسه مؤمنین بدون مرز ، فرو ریختن اصول اندیشه اسلامی صحیح و ارائه دیدگاه های مدرن و سکولارِ هم سو با راهبردهای غرب است . این مؤسسه با دنباله روی از نظام فکری جدید که واکاوی در دین و به چالش کشیدن آن را محور ماهیتی خود می داند به دنبال عرضه یک دیالکتیک جدید است .

۱۰: شاخص ترین فعالیت های علمی اخیر مؤسسه مؤمنین بدون مرز :

نشست ها و  هم اندیشی های علمی	شرکت کنندگان
جدال سنت و بدعت	مؤمنین بدون مرز / مرکز عالی زبان نابل/ انجمن مطالعات فکری و اجتماعی – روزهای ۵ و ۶ دسامبر ۲۰۱۹
سمینار علمی با موضوع " تجربه هنری و دین " هم اندیشی	مؤمنین بدون مرز / انجمن مطالعات فکری و اجتماعی – مورخ  ۵ فوریه ۲۰۲۰
سخنرانی با موضوع " تاریخ ادیان" : رودولف بولتمان و  نقش او در علم ادیان،  سخنران فوزی البدوی	مؤمنون بلا حدود – مورخ  ۲۰ مارس ۲۰۲۰
هم اندیشی علمی با موضوع " رابطه میان جهاد اکبر و جهاد اصغر"	مؤمنین بدون مرز –  مورخ  ۱۶ مارس ۲۰۲۰
سخنرانی علمی با موضوع " جنبش اصلاح دینی در  مذهب یهود در قرن ۱۸" سخنران استاد فوزی البدوی	مؤمنین بدون مرز  – مورخ  ۸ فوریه  ۲۰۲۰
هم اندیشی با موضوع " دواری درباره طه حسین" با سخنرانی استاد محمد القاضی	مؤمنین بدون مرز – مورخ  ۶ نوامبر ۲۰۱۹
هم اندیشی پیرامون کتاب استاد فرید بن بلقاسم با عنوان " اسلام سیاسی و  مقوله خطر"	مؤمنین بدون مرز  – مورخ   ۱۸ اکتبر ۲۰۱۹

۱۱: نهادهای مرجع مؤسسه مؤمنین بدون مرز :

سایت الجزیره در یادداشتی به تاریخ ۱۹ نوامبر ۲۰۱۸ به موضوع دیدار تعدادی از دانش پژوهان سازمان التجدید با احمد الریسونی[۱] پرداخت . الریسونی یکی از شخصیت های اندیشمند مراکشی است که به تازگی جانشین قرضاوی[۲] در جایگاه ریاست اتحادیه جهانی علمای مسلمان گردیده . او در این دیدار عنوان داشت که سازمان "مؤمنین بدون مرز " با شعار  " آغاز با ایمان و خاتمه با کفر " فعالیت گسترده ای را آغاز کرده است . الریسونی به نقش مهمی که این سازمان به واسطه استفاده از ظرفیت های علمی خود می تواند انجام دهد اشاره کرد و این که دولت امارات متحده عربی حمایت از این مؤسسه را برعهده دارد. او می افزاید: ابوظبی با ظرفیت های فرهنگی خود به دنبال ایجاد یک پایگاه گسترده نحله های فکری است که مقابله با گسترش اسلام سیاسی را در دستور کار خود دارند . امارات با حمایت از جریانات تصوف که از جایگاه جهانی برخوردار شده اند به دنبال تقویت طریقت صوفی گری به عنوان نماینده گفتمان اسلام است . از جمله این جریانات می توان به مؤسسه طابه به ریاست علی الجفری[۳]،  و  مجلس حکیمان مسلمان به ریاست شیخ الازهر احمد الطیب[۴] اشاره نمود .

انجمن ترویج صلح به ریاست عبد الله بن بیه[۵] از کشور موریتانی نیز یکی دیگر از این مؤسسات است. مقر دائم این سه مؤسسه در شهر ابوظبی امارات متحده عربی قرار دارد . به موازات گسترش حضور  اندیشه صوفی گری ، امارات متحده عربی سرمایه گذاری مناسبی را در  توسعه مؤسسات و بنیادهای نوگرا صورت داده است . در این حرکت، هدف تفکیک روایات سیاسی و انقلابی الصاق شده به آثار اسلامی و همچنین ارائه تصویری مدرن از اسلام در تقابل با تصویر ارائه شده توسط اسلام سیاسی است که مؤسسه "مؤمنین بدون مرز " در صدر این مؤسسات قرار  دارد .

فعالیت اصلی این مؤسسه " صف آرایی در برابر جنبش های اسلامی و ترسیم چهره افراطی جریانات سلفی و اخوانی است . مدعای این مؤسسه برخورداری از منطق و خرد  اعتدال گرا است که با بودجه مالی سخاوتمندانه دولت امارات متحده عربی اداره گردیده و عامدانه به دنبال تضعیف سایر مرجعیت های دینی است . این مؤسسه با خوانش مدرن از  آثار مکتوب دینی و وحیانی، ذهن مخاطبان را درگیر کرده و بازخورد این نوع خوانش را در حوزه های فرهنگ ، سیاست و اندیشه ی جهان عرب رصد می کند . این رویکرد باعث بالا گرفتن انتقادات مخالفان از برنامه های این مؤسسه گردیده که اومانیسم دینی[۶] و باز ترسیم دین در قالب سکولاریسم و مدرنیته را در دستور کار خود قرار داده تا دیگر امکان الهام گرفتن از دین به عنوان یک الگوی مقاومت در شرایط جاری وجود نداشته باشد . در حقیقت این مؤسسه به دنبال انحصار اندیشه مدرنتیه و  تقابل با بهار عربی است .

دفتر اصلی سازمان " مؤمنین بدون مرز " در  ماه می سال ۲۰۱۳ در شهر رباط پایتخت مراکش راه اندازی شد . این تاریخ همزمان با کودتای نظامی در کشور مصر بود که حلقه ای از حلقه های عدول از بهار عربی به شمار می رفت. اما محمد العنانی، مدیر عامل مؤسسه مؤمنین بدون مرز ، به صراحت عنوان کرده که فعالیت این مؤسسه پیش از سال ۲۰۱۳ آغاز  گردیده و در تاریخ ۱۸ می سال ۲۰۱۲ نشستی در  همین راستا در شهر رباط برگزار گردید که این موضوع حکایت از این است که ایده تأسیس مؤسسه به پیش از  بهار  عربی باز می گردد . محمد العنانی همچنین تلاش کرده تا  هرگونه ارتباط فکری و یا سیاسی این مؤسسه با احزاب و یا دولت ها و یا گروه های سیاسی را نفی کند . عنوان گردیده که علت انتخاب مراکش به عنوان مقر رسمی مؤسسه حضور پژوهشگران و محققین پرشمار در زمینه مباحث مدرنیته و نقد بوده است . کشور مراکش محل ظهور علمای بزرگ زیادی بوده که سرآمد آن ها امام "الشاطبی" پیشوای غرناطه و  صاحب کتاب "الموافقات فی اصول الشریعه" است که تأسیس علم مقاصد الشریعه به ایشان نسبت داده شده. علمایی نظیر "محمد الخضر حسین"  شیخ الزیتونه تونس ، و"علال الفاسی" مراکشی نیز در این کشور پرورش یافته اند . مراکش یکی از خاستگاه های مباحث مدرنیته در جهان اسلام وکشورهای عربی است که شخصیت هایی همچون "محمد عابد الجابری" مراکشی ، "محمد ارکون" الجزائری ،"عبد المجید الشرفی" تونسی و سایرین در ظهور آن نقش جدی داشته اند . همین موضوع باعث شده تا مناقشه و  دیدگاه های مخالف پیرامون مؤسسه در کشور مراکش بیش از  سایر کشورهای مشرق اسلامی باشد .

در چارچوب این خط مشی مؤسسه ، مقاله ای در سایت جنبش الاصلاح والتجدید مراکش از  مروجان اسلام سیاسی در این کشور منتشر گردیده و ابراهیم الطالب ( مدیر روزنامه السبیل اردن ) در آن عنوان داشته که مؤسسه مؤمنین بدون مرز  به منظور رواج نظریه سکولاریسم، به دنبال کتمان عامدانه حقیقت و آمیختن حق با باطل است . این مؤسسه چنین رویکردی را با خوانش جدید از قرآن و اسلام در پیش گرفته و با چنین برداشت هایی مدعی گردیده که دین صرفاً یک اعتقاد فردی است و  نمی تواند در مدیریت و اداره امور مردم نقشی داشته باشد . در اسلام احکامی وجود ندارد که بتوان با استناد به آن ها شکل حاکمیت سیاسی را صورت بندی کرد . نظر محمد الهیلالی[۷]  مدیر مرکز پژوهش های مراکش درباره مؤسسه مؤمنین بدون مرز این است که تشکیل این مؤسسه اقدامی از طرف کشور امارات متحده عربی در مقابله با بهار عربی است. در این میان نصیب احمد الریسونی از شخصیت های مسلمان برجسته مراکش با ابراز مواضع تندتری این مؤسسه را حرکتی در جهت ترویج کفر و الحاد دانسته است .

الریسونی ضمن نقد آراء و اندیشه های این مؤسسه و طرفداران آن ، به نقد اندیشه کسانی چون مالک شبال و محمد ارکون و عبد المجید الشرفی ( رئیس بیت الحکمه تونس ) پرداخته و عنوان داشته "عده ای از اسلام گرایان نو اندیش با دشمنی و عداوت به میراث اسلامی می نگرند . آن ها تمام سعی خود را به کار می گیرند تا عقاید و اصول دین اسلام را به زیر تیغ انتقاد کشانده و آن را از ریشه برکنده و مدرنیته را بر ویرانه های آن بنا کنند . از جمله کارهایی که آن ها می کنند برداشت های نمادگرایانه و انسانی از متون مقدس است . در امتداد همین نظریه ی اومانیسم است که برخی از شخصیت های سکولار و نواندیش عرب ، به متون مذهبی دست اندازی می کنند .

 از نظر ابراهیم السکران[۸] عامل پشت پرده اقدام شخصیت های سکولار عرب در " انسانی کردن آثار اسلامی و دینی " از بین بردن جایگاه دین و اخلاق به عنوان دو محرک رشد اسلام است و همین موضوع باعث شده تا آن این رویه را دنبال کنند . به نظر السکران " نواندیشان عرب در هم سویی با مدرنیته غرب ، علوم انسانی را به ابزاری برای از بین بردن هنجارهای اخلاقی و انسانی تبدیل کرده اند تا برداشت جدیدی از میراث اعتقادی را بازتعریف کنند" .

مؤسسه مؤمنین بدون مرز موضوع اومانیسم (انسان گرایی) را پیش کشیده و آن را سرلوحه اصلی کار خود قرار داده است . این مؤسسه در معرفی خود عنوان کرده در صدد است تا با عبور از جانبداری ها و تفاوت های مذهبی و نژادی و فرهنگی و دینی و قبیله ای، انسان را در مسیر تعالی فکری و رفتاری پیش رانده تا بدین سان بینش باز انسانی به دین محقق شود . در سایت مؤسسه ، مقالات و کتب و برنامه هایی قرار داده شده که همگی فراخوان به اومانیسم است . " اندیشمه اومانیسم در جهان عرب " از اومانیسم تا قانون اساسی " انسانی سازی گفتمان دینی " عناوین تعدادی از محتوای موجود در سایت مؤسسه است. مؤسسه برنامه هایی را در راستای یافتن اومانیسم  در منظومه فکری محمد ارون و نصر حامد ابو زید و ادونیس برگزار کرده . مؤسسه مفهوم اومانیسم را ضامن دوری و پرهیز انسان از خشونت می داند . در یکی از مقالات منتشر شده توسط مؤسسه آمده است " اومانیسم سرسخت ترین ابزار در مقابله با قدرت خشونت است" .

اندیشه انسان گرایی که مؤسسه آن را در پیش گرفته، مبتنی بر باز خوانی سکولار از وحی و میراث اسلامی است که نقشی در امور زندگی و ابعاد ارزشی و اخلاقی دین نیز از آن کنار گذاشته شده اند . روشنفگران نو اندیش عرب ، نزاع بر سر قدرت و یا رقابت بر سر حاکمیت و حفظ جایگاه مردمی و یا اهداف منفعت طلبانه و کاسب مآبانه را علت ماهوی میراث می دانند .  از عثمان بن عفان و علی بن ابی طالب تا شافعی و در آخر شیوخ معاصر همگی در این زمره قرار گرفته و گفتمان دینی صرفاً قدرت طلبی های سیاسی و حساب و کتاب های اجتماعی هستند. این قرائت های پی در پی و سلسه وار برای بازگرداندن دوباره دیدگاه مستشرقین پیشین نسبت به دین و قرآن و سنت و تاریخ مسلمانان بوده ص که البته این بار در قالب عناوین اسلامی و با استفاده از روش های انسان شناسی دینی و ابزار های متن شناسی و هرمنوتیک به جای علوم اسلامی که فقهای گذشته عرضه کرده اند به خورد انسان ها داده شده .

مؤسسه مؤمنین بدون مرز ، به دنبال احیای این رویکردهای مدرنیته بوده و نظریه پردازی های خود را با استفاده از تعدادی متفکرین  پیش برده و دانشجویان آنان نیز پای ثابت این فعالیت های مؤسسه هستند . مؤسسه در قبال این طرح و برنامه ها ، باورمندی نوگرایان حقیقی را نیز به چالش کشیده و اتهام افکنی سعی در حذف آنان داشته . 

در سال ۲۰۰۷ ، متفکر و نو اندیش تونسی پرفسور محمد الطالبی ، دانش آموخته دانشگاه سوربن فرانسه و از اساتید برتر دانشگاه التونسیه ، کتابی با عنوان " آرامش قلبی" را به رشته تحریر در آورده و در آن به عبدالمجید الشرفی[۹]  شاگرد سابق خود و از اساتید نواندیش تونسی و تعدادی از آزاد اندیشان مراکشی از جمله محمد ارکون متفکر الجزایری و مالک شبال و سایرین به شدت تاخته است . الطالبی در این کتاب از تعبیری با عنوان سلاخی اسلام استفاده کرده که مقصودش زدودن اسلام به نام هرمونتیک و تأویل از اسلام است . طالبی در کتاب خود می گوید " آن ها خود را مسلمان  معرفی می کنند ، اما به اعتقاد من و با متر و معیارهایی که بیان کردم ، آن ها در قامت مسلمانی نمی گنجد و باید عنوان دیگری برای خود انتخاب کنند" . الطالبی طرح نواندیشان مراکشی برای میراث اسلامی را سکولاریزه کردن اسلام و جدا کردن آن از دین دانسته و در این رابطه عنوان می کند " آن ها قرآن را کتابی بشری می دانند که باید قداست از آن زدوده شود ، کاری که با سایر کتب مقدس همانند تورات و انجیل صورت گرفته و در مکتب نقدگرایی مدرنیته ، قداست از آن ها کنار گذاشته است" . این ها مواضع و دیدگاه های  است که عبدالمجید الشرفی از آزاد اندیشان مراکشی به آن ها معتقد است . او در کتاب خود با عنوان " لبِنات[۱۰]" آورده که می توان برداشت ها و تأویلات بی شماری از قرآن داشت . به همین دلیل در رویکرد به متن باید علوم اسلامی را کنار گذاشت و هرمونتیک نوین را به جای آن به کار بست . به اعتقاد الشرفی باید در کتب اصولی شافعی باز نگری کرد و هاله قداست را از آن زدود . همچنین نباید تعامل تحت اللفظی نسبت به متن قرآن داشت .  عبدالمجید الشرفی از جمله میهمانان دائم مؤسسه بوده که در افتتاحیه اولین کنفرانس مؤسسه به سخنرانی پرداخت . در معرفی شخصیت او در سایت مؤسسه آمده است که الشرفی یکی از جدی ترین اندیشمندان در حوزه تحلیل و مطالعه میراث اسلامی است که محتوای بسیاری از کتب خود را به مسأله دیالکتیک میان اسلام و مدرنیته  اختصاص داده. نواندیشان مراکشی برای او جایگاه بالایی قائل هستند، تا جایی که برخی از محققین او را به دلیل حضور در مجامع دانشگاهی و فعالیت گسترده دانشجویانش در تونس به عنوان مدرس مدرنیته لقب داده اند . احمد الریسونی درباره این شخصیت اظهار داشته "خدمت عبدالمجید الشرفی به مدرنیته تنها به کتب و تألیفات و سخنرانی های فردی او محدود نمی شود ، بلکه او شبکه اعتقادی گسترده از  دانشجویان و طرفداران خود را راه اندازی کرده که با حمایت های مادی و معنوی آن ها را به خدمت می گیرد" .

 مؤسسه مؤمنین بدون مرز در چارچوب اهداف خود ، صدور اسلام مدرن را با این روش در دستور کار خود قرار داده و در تعامل با متون مذهبی ، متدولوژی مدرنیته را در پیش گرفته است. در مقاله ای با عنوان "سکولاریسم روشی در فهم دین"  که در سایت مؤسسه منتشر گردیده ، نقش سیاسی و تعاملی دین کاملاً نفی شده است، چرا که سکولاریسم بهترین روش برای رابطه میان انسان و پروردگار می تواند باشد . به زعم نویسنده مقاله" قرآن و دیگر کتب سماوی ، به عنوان پیامی از طرف خداواند به انسان به صورت فردی نازل شده اند و ارتباطی با حاکمیت و یا جماعت ندارند . و این در هم آمیختگی قلدر مآبانه و استبدادی در رابطه میان انسان و خداوند ، دین را به تباهی کشانده و مؤمنین را گمراه می سازد" . این دیدگاه ها همان نگرشی است که خواستار برداشت های مدرن از متون دینی شده و آن را از ابعاد اجتماعی و سیاسی و ملی گرایانه عاری می سازد. به عبارت دیگر ، معرکه ای که اسلام مدرن به راه انداخته ، در در جه اول معرکه ای بر سر ماهیت تفسیر متن است . این که آیا چنین اسلامی با سیره پیامبر (ص) و صحابه و تابعین و فقهاء هم سویی دارد یا تفسیری نو اندیشانه از اسلام است که با ارزش های امروز غرب همگرایی دارد .

مبحث اسلام سیاسی و جدایی دین از سیاست ، از جمله موضوعاتی است که بخش عمده فعالیت های مؤسسه مؤمنین بدون مرز را به خود اختصاص داده . به طوری که سخنرانان و شخصیت های علمی و دانشگاهی به صورت دائم در این مؤسسه حضور پیدا کرده تا درباره متزلزل کردن پایه های اسلام سیاسی در شرایط کنونی بپردازند . در رأس این شخصیت ها رضوان السید[۱۱] از اساتید دانشگاه های لبنان قرار دارد که جزء میهمانان دائم مؤسسه برای حمله به  اسلام سیاسی است  . رضوان السید در یکی از خطابه های خود عنوان داشته که اسلام سیاسی در مغایرت با اسلام سنی کلاسیک قرار دارد که مجامعی همچون الازهر و الزیتونه و مؤسسات اسلامی سنتی با ماهیت صوفی گری نماینده آن بوده و قابلیت سازگاری با افکار و قوانین مدرنیته را در خود دارد .

با مروری بر آثار منتشر شده توسط مؤسسه ملاحظه متوجه می شویم که مباحث اسلام سیاسی و جنبش های جهادی معاصر  پای ثابت آثار این مؤسسه هستند . عناوین آثاری  چون " افراط گرایی دینی در اندیشه گروه های اسلامی " ، دین و برداری و تروریسم سازی " ، مفهوم پیاده سازی شریعت " ، توهم دولت اسلامی " ، مفهوم شریعت از بازیچه قراردادن اسلام تا رهایی آن " و  برگزاری همایش های بین المللی نظیر " چالش های مقابله با افراطی گری پس از داعش  " همگی در راستای همین ایده و نوع تفکر ، یعنی دشمنی و مقابله با اسلام سیاسی هستند و صحبت های محمد العنانی مدیر مؤسسه  مبنی بر این که موضوع اسلام سیاسی و نقد آن از جمله موضوعات مورد پژوهش مؤسسه نیستند را نفی می کند .

برنامه مؤسسه مؤمنین بدون مرز به نقد اسلامی سیاسی معاصر محدود نمی شود ، بلکه به باز تفسیر میراث اسلامی و آموزه های وحیانی مطابق  با تفسیر سیاسی امتداد می یابد . . عبد الجواد یاسین[۱۲]، یکی از اعضای  هیأت امنای مؤسسه در سخنانی ابراز داشته که " هیچ چیز در تاریخ وجود ندارد مگر این که مهر سیاست ، اندیشه ، فقه ، جامعه ، اقتصاد و زبان بر روی آن خورده باشد . متون دینی نیز از این قاعده مستثنا نیستند . یاسین در تألیفات خود ، فقهای مسلمان را متهم با صورت بندی متون دینی بر اساس ذائقه قدرت های سیاسی می کند .

اما نصر حامد أبو زید[۱۳]، در یکی از بزرگ ترین اشتباهات خود عنوان کرده که امام شافعی در زمان تدوین نظریات اصولی و فقهی خود آن ها را هم سو با دیدگاه های حاکمیت بنی امیه در نظر گرفته . نصر در این باره می گوید " شافعی تنها فقیه دوران خود بوده که از با رضایت قلبی خود و از روی آگاهی با دستگاه اموی همکاری کرده ". اما دکتر نصر این واقعیت را از قلم انداخته که شافعی در سال ۱۵۰ هجری قمری به دنیا آمده و تولد او هیجده سال بعد از فروپاشی حکومت اموی در سال ۱۳۲ بوده است . اما میل به برداشت سیاسی داشتن از اسلام آن قدر بالا گرفته که از میراث و علوم اسلامی گذر کرده و به قرآن رسیده .

هدف بلند مدتی که مؤسسه مؤمنین بدون مرز به خاطر آن پایه گذاری گردیده ، تربیت نخبگان دانشگاهی در کشورهای عربی است که موضوعات فرهنگی و علمی و مطبوعاتی از جایگاه بالایی در آن ها برخوردار هستند تا از طریق این نخبگان ، افکار بدیل و آلترناتیوی به جای اسلام  سیاسی که نقش مؤثری در انتفاضه های اخیر عربی ارائه دهند . صدور اسلام اومانیستی در قالب مدرنیته که با حمایت های مالی سخاوتمندانه امارات صورت گرفته  ، فرصت لازم برای تحرک در کشورهای عربی را به مؤسسه مؤمنین بدون مرز می دهد .

در همین راستا دکتر عبدالوهاب المسیری[۱۴] با صحه گذاشتن بر روند مستمر سکولاریسم در جوامع انسانی ، برنامه های مدرنیته گرای مؤسسه مؤمنین بدون مرز را نوع متفاوتی از سکولار کردن میراث اسلامی می داند .  وضعیتی که در آن با استفاده از رویکرد های تفکیکی و تاریخی و هرمونتیک ، مضامین و فحوای اسلامی تغییر کرده اما نام اسلام همچنان بر آن باقی مانده و از احکام اسلامی تنها بخشی حفظ می گردد که مطابق با سلیقه غرب و ارزش های مدرنیته اروپایی است .  از نظر بسیاری اشکال این نوع خوانشِ هم سو با ذائقه اروپایی که مؤسسه مؤمنین بدون مرز سرمدار آن گردیده، نه از منظر دعوت مستقیم و بی واسطه که ناشی از در نظر گرفتن روش های تأویل مدرن به عنوان آخرین گزینه قابل اجرا در مورد متون مقدس است . همچنین این که تلاش برای تطابق دادن متون مقدس با اصول مدرنیته از نقطه نظر بسیاری از مفکرین ، همراهی با این سیاق غالب و تسلیم شدن در برابر جذبه  نافذ است که ابن خلدون در کتاب "مقدمه" خود به آن اشاره کرده . این موضوع خود جای پرسش های جدیدی را درباره محتوای فرهنگی و دینی و هیاهوهای رسانه ای مؤسسه باز می کند . هیاهوهایی که مؤسسه همواره برای مطرح کردن عنوان خود در عرصه رسانه پیش از قرار گرفتن در جایگاه مؤسسات پیشگام در عرصه معرفت دنبال کرده.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

صفحه رسمی مؤسسه مومنین بدون مرز در فیسبوک